Zencefil uçucu yağı faydaları, özellikleri ve kullanımları nelerdir? Zencefil, Zingiberaceae familyasından çiçekli bir bitkidir; Kökü genellikle baharat olarak kullanılır. Binlerce yıldır halk hekimliğinde ve alternatif tıpta tedavi amaçlı kullanılmaktadır.

 

Sindirim özellikleri nedeniyle zencefil Asya mutfağının önemli bir parçasıdır. Sindirime yardımcı olduğu için çoğunlukla et dahil yemeklere eklenir. Zencefil kökü ve zencefil uçucu yağı, koruyucu ve çeşnilendirici özellikleri nedeniyle giderek daha popüler hale gelmektedir.

 

Zencefilin en kuvvetli hali, yüksek miktarda zencefil içerdiğinden uçucu yağ formudur. Uçucu yağ, zencefili ilaç olarak kullanmanın en iyi yoludur. Sağlık koşullarını tedavi etmek için dahili olarak alınabilir veya taşıyıcı yağlar ile inceltilerek ağrılı noktalara topikal olarak sürülür.

 

Bugün zencefil uçucu yağı; mide bulantısı, mide rahatsızlığı, adet bozuklukları, iltihaplanma ve solunum yolu hastalıklarının tedavisinde kullanılmaktadır. Aromaterapi kullanımlarında cesaret ve güveni uyandırdığı da bilinir, bu yüzden “güçlendirme yağı” olarak bilinir.

 

Zencefil Uçucu Yağı Özellikleri 

 

Zencefil, yaklaşık üç metre gövdeye ulaşan otsu bir bitkidir. Gövdesinde dar yeşil yaprakları ve sarı çiçekleri vardır. Zencefil güney Çin’e özgüdür daha sonra Spice Adaları’na, zamanla Asya’nın diğer bölgelerine ve daha sonra Batı Afrika ve Karayiplere yayılır.

 

Karlı baharat ticaretinin bir sonucu olarak, zencefil M.S. birinci yüzyılda Avrupa ve Hindistan’a ihraç edilmiştir. Dünya çapındaki üretiminin yüzde 33’ünden fazlası ile Hindistan hala bitknin en büyük üreticisidir.

 

Zencefil, zerdeçal ve kakuleyi içeren bitki ailesine aittir. Bu bitkilerin tümü sağlığınız için son derece iyidir. Zencefil uçucu yağının tatlı, baharatlı, odunsu ve sıcak bir kokusu vardır. Aynı zamanda, antiseptik, müshil, tonik ve uyarıcı olarak işlev gören ısıtıcı bir uçucu yağdır.

 

Zencefil kökünün 115 farklı kimyasal bileşeni bulunur. Bunların içerisinde gingerol tıbbi faydaların tamamından sorumludur ve son derece etkili bir antioksidan ve antienflamatuardır. Kök zencefil uçucu yağı yüzde 90 seskiterpenlerden oluşur ve bu da antibakteriyel ve anti-enflamatuar özelliklerini açıklar.

 

Esansiyel zencefil yağının biyoaktif bileşenleri, özellikle gingerol, klinik olarak kapsamlı bir şekilde incelenmiştir. Araştırmalar, zencefilin düzenli olarak kullanılması gerektiğini gösteriyor. Bir çok hastalıkta kullanılabilecek, faydaları saymakla bitmeyen bir uçucu yağ olarak kabul edilmektedir.

 

Çinliler ve Hintliler 4.700 yıldan uzun süredir hastalıkları tedavi etmek için zencefil toniklerini kullanıyorlardı. Tıbbi özellikleri onu Roma İmparatorluğu’nun Mesih’in gelişi sırasında ticaretinde paha biçilmez bir varlık haline getirdi. Zamanla zencefil baharat ticareti nedeniyle Asya, Afrika, Avrupa ve Hindistan’a yayıldı.

 

13. ve 14. yüzyıllarda, bir kiloluk zencefilin değeri bir koyun maliyetine eşitti! Orta çağlarda tatlılarda kullanılmak üzere korunmuş bir biçimde ithal edilmiştir. Gerçekten de, İngiltere Kraliçesi Elizabeth I, iyi bilinen bir Noel hediyesi haline gelen zencefilli kurabiye icadıyla tanınır.

 

1585’ten itibaren Jamaika zencefili, Yeni Dünya’da yetiştirilen ve Avrupa’ya ithal edilen ilk oryantal baharattı. Bugün Hindistan en büyük zencefil üreticisidir ve ardından Çin, Nepal, Nijerya, Tayland ve Endonezya gelmektedir.

 

Zencefil Uçucu Yağı Faydaları Infografik

 

Zencefil Uçucu Yağı Faydaları

 

Zencefil uçucu yağı faydaları çok çeşitlidir. En bilinen 10 faydası ise şu şekildedir:

 

1. Mide Rahatsızlığını İyileştirir ve Sindirime Yardımcı Olur

 

Zencefil esansiyel yağı kolik, hazımsızlık, ishal, kramplar, karın ağrısı ve hatta kusma için en iyi doğal ilaçlardan biridir. Zencefil uçucu yağı doğal bir mide bulantısı giderici olarak oldukça etkilidir.

 

Journal of Basic and Clinical Physiology and Farmakology’de yayınlanan 2015 tarihli bir hayvan çalışması, farelerde zencefil esansiyel yağının gastroprotektif aktivitesini inceledi.

 

Wistar farelerinde mide ülserlerini indüklemek için etanol kullanıldı; zencefil yağlarıyla yapılan tedavi ülseri yüzde 85 oranında inhibe etti.

 

Araştırmalar, nekroz, erozyon ve mide duvarının kanaması gibi etanol kaynaklı lezyonların, uçucu yağın oral uygulamasından sonra önemli ölçüde azaldığını gösterdi. 

 

Kanıta Dayalı Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp’ta yayınlanan bilimsel bir derleme, uçucu yağların ameliyat sonrası stres ve mide bulantısını azaltmada etkinliğini değerlendirmiştir.

 

Buna göre; bulantı ve ameliyat sonrası bulantıyı azaltmada ilaç ihtiyacını azaltmada etkili oldu. Zencefil yağı sınırlı bir süre için analjezik aktivite de gösterdi ve ameliyattan hemen sonra ağrıyı hafifletmeye yardımcı oldu. 

 

2. Enfeksiyonları İyileştirir

 

Zencefil esansiyel yağı, mikroorganizmalar ve bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlar karşısında antiseptik özellik gösterir. Buna bağırsak enfeksiyonları, bakteriyel dizanteri ve gıda zehirlenmesi dahildir. Laboratuvar çalışmaları ayrıca antifungal özelliklere sahip olduğunu göstermiştir.

 

Asya Pasifik Tropikal Hastalıklar Dergisi’nde yayınlanan bir in vitro çalışmada zencefil uçucu yağı bileşiklerinin Escherichia coli, Bacillus subtilis ve Staphylococcus aureus’a karşı etkili olduğu bulunmuştur. Zencefil yağı  Candida albicans’ın büyümesini de inhibe etti.

 

3. Solunum Problemlerine Yardımcı Olur

 

Zencefil uçucu yağı, mukusu boğazdan ve akciğerlerden çıkarır ve soğuk algınlığı, grip, öksürük, astım, bronşit ve nefes darlığı için doğal bir ilaç olarak bilinir. Zencefil yağı iyi bir balgam söktürücüdür. Vücuda solunum yollarındaki salgı miktarını arttırmak için sinyal gönderir. Bu da tahriş olmuş bölgelerin nemli kalmasını sağlayarak tahrişin önüne geçer.

 

Çalışmalar, zencefil yağının astım hastaları için doğal bir ilaç olduğunu da göstermiştir. Astım bronşiyal kas spazmlarına, akciğer astarının şişmesine ve mukus üretiminin artmasına neden olan bir solunum hastalığıdır. Bu kolayca nefes alamamaya yol açar.

 

Bunun temel sebepleri; kirlilik, obezite, enfeksiyonlar, alerjiler, egzersiz, stres veya hormonal dengesizlikler olarak gösterilir. Zencefil esansiyel yağı; anti-inflamatuar özellikleri nedeniyle, akciğerlerdeki şişliği azaltır ve hava yollarının açılmasına yardımcı olur.

 

Columbia Üniversitesi Tıp Merkezi ve Londra Tıp ve Diş Hekimliği Fakültesi’nden araştırmacılar tarafından yapılan bir araştırma, zencefil ve aktif bileşenlerinin insan solunum yolunun düz kaslarını önemli ölçüde ve hızlı bir şekilde gevşettiğini buldu.

 

Araştırmacılar, zencefilde bulunan bileşiklerin astım ve diğer solunum yolu hastalıkları olan hastalar için tek başına veya beta2 agonistleri gibi tanınmış diğer terapötiklerle kombinasyon halinde tedavi edici bir seçenek olabileceği sonucuna vardılar. 

 

4. İnflamasyonu Azaltır

 

Sağlıklı bir vücuttaki iltihaplanma, iyileşmeyi kolaylaştıran normal ve etkili bir yanıttır. Bununla birlikte, bağışıklık sistemi sağlıklı vücut dokularına aşırı tepki verdiğinde ve saldırmaya başladığında, vücudun sağlıklı bölgelerinde iltihapla karşılaşırız, ve bu; hazımsızlık, şişme, ağrı ve rahatsızlığa sebep olur.

 

Anormal inflamasyon çoğu hastalığın kökenindedir ve sızdıran bağırsak sendromu, artrit ve fibromiyalji semptomlarının yanı sıra çölyak hastalığı ve irritabl bağırsak hastalığının nedenidir. Bu bağışıklık tepkisini sınırlamak için antienflamatuar gıdalar ve bitkiler tüketmek önemlidir.

 

Temel zencefil yağının zingibain adı verilen bir bileşeni, yağın anti-inflamatuar özelliklerinden sorumludur. Bu önemli bileşen ağrıyı hafifletir ve kas ağrısı, artrit ve migreni tedavi eder. Baş ağrısı ilacı gibi davranır. Zencefil esansiyel yağının vücuttaki ağrı ile ilişkili prostaglandin miktarını azalttığına inanılmaktadır. 

 

2013 yılında Hindistan Fizyoloji ve Farmakoloji Dergisi’nde yayınlanan bir hayvan çalışması, esansiyel zencefil yağının antioksidan aktiviteye ve önemli antiinflamatuar ve antinosiseptif özelliklere sahip olduğu sonucuna varmıştır. Esansiyel zencefil yağı ile bir aylık tedaviden sonra, farelerin kanındaki enzim seviyeleri arttı. Doz ayrıca serbest radikalleri de algıladı ve akut inflamasyonda önemli bir azalmaya neden oldu. 

 

5. Kalp Sağlığını Güçlendirir

 

Esansiyel zencefil yağı, kolesterol ve kan pıhtılaşmasını azaltma yeteneğine sahiptir. Maryland Üniversitesi Tıp Merkezi’ne göre, bazı ön çalışmalar zencefilin kolesterolü düşürdüğünü ve kan pıhtılaşmasını önleyebileceğini düşündürmektedir.

 

Bu, kan damarlarının tıkadığı ve kalp krizi veya felce yol açabileceği kalp koşullarının tedavisine yardımcı olabilir. Kolesterolü düşürmenin yanı sıra, zencefil yağı yağ metabolizmasını da iyileştirir ve kardiyovasküler hastalıklar ile diyabet riskini azaltır.

 

Journal of Nutrition’da yayınlanan bir hayvan çalışması, 10 haftalık bir süre zarfında zencefil özü tüketen farelerin plazma trigliseritlerinde ve LDL kolesterol seviyelerinde önemli bir azalmaya yol açtığını buldu. 

 

Ve 2016’da yapılan bir araştırma, 10 hafta boyunca günde 1.000 miligram zencefil tüketen diyaliz hastalarının, serum trigliserit seviyelerinde plasebo grubuna kıyasla yüzde 15’e kadar önemli bir düşüş gösterdiğini ortaya koydu. 

 

6. Yüksek Antioksidan Özellik

 

Zencefil kökü çok yüksek miktarda antioksidan içerir. Antioksidanlar, özellikle oksidasyonun neden olduğu bazı hücre hasarlarını önleyen maddelerdir. Oksidatif hasar artık hastalıklarda önemli bir rol oynamaktadır ve kalp hastalığı, kanser ve bunama gibi sağlık durumlarıyla ilişkilendirilmiştir.

 

“Bitkisel Tıp, Biyomoleküler ve Klinik Boyutlar” kitabına göre, esansiyel zencefil yağı yaşa bağlı oksidatif stres belirteçlerini azaltabilir ve oksidatif hasarı azaltabilir. Zencefil özleri ile muamele edildiğinde, lipit peroksidasyonu azalır. Bu da esansiyel zencefil yağı, serbest radikal hasarıyla savaşmaya yardımcı olur anlamına gelir.

 

Kitapta vurgulanan bir başka çalışma, zencefil ile beslenen farelerin, doku kan beslemesi kısıtlandığında iskeminin neden olduğu oksidatif stres nedeniyle daha az böbrek hasarı aldığını gösterdi.

 

Son zamanlarda, çalışmalar zencefil esansiyel yağının kanser karşıtı faaliyetlerine odaklanmıştır; Bu, zencefil yağının iki bileşeni olan Gingerol ve Zerumbon’un antioksidan aktiviteleri ile bağlantılıdır.

 

Araştırmalar, bu güçlü bileşenlerin kanser hücrelerinin oksidasyonunu baskılayabildiğini ve bir protein reseptörü olan CXCR4’ü pankreas, akciğerler, böbrekler ve cilt dahil olmak üzere çeşitli kanserlerde etkili bir şekilde bastırdığını göstermektedir. 

 

Zencefil esansiyel yağının, özellikle gingerol tedavilerde kullanıldığında, doğal bir kanser tedavisi olarak işlev görebilmesi için farelerin derisinde tümör aktivitesini engellediği bildirilmiştir.

 

7. Doğal Afrodizyak

 

Esansiyel zencefil yağı cinsel isteği arttırır; İktidarsızlık ve libido kaybı gibi konularla ilgilenir. Erektil disfonksiyon olarak da bilinen iktidarsızlık, bir erkeğin normal, tatmin edici bir ilişki için yeterince uzun bir ereksiyonu sürdürememesidir. Nedenleri fizyolojik veya psikolojik olabilir.

 

Isıtıcı ve uyarıcı özellikleri nedeniyle, esansiyel zencefil yağı, etkili ve doğal bir afrodizyak ve aynı zamanda iktidarsızlık için doğal bir ilaç görevi görür. Ayrıca stresi hafifletmeye yardımcı olur. Cesaret ve kendine güven oluşturur, kendinden şüphe ve korkuyu ortadan kaldırır.

 

8. Korkuyu Hafifletir

 

Aromaterapi olarak kullanıldığında, zencefil esansiyel yağı anksiyete, anksiyete, depresyon ve bitkinliği giderebilir. Zencefil yağının ısıtıcı özellikleri bir uyku yardımcısı görevi görür, cesaret ve hafiflik hissini uyarır.

 

Ayurveda tıbbı, zencefil yağının korku, terk etme ve kendine güven eksikliği veya motivasyon eksikliği gibi duygusal sorunları tedavi ettiğini varsayar.

 

ISRN Obstetrik ve Jinekolojide yayınlanan bir çalışmada, PMS’den muzdarip kadınların menstrüasyondan önce zencefil kapsülü kullandığında, ruh halinin şiddetinde ve davranışsal semptomlarda bir azalma fark ettiğini bulmuştur. 

 

İsviçre’de yapılan bir laboratuvar çalışmasına göre, esansiyel zencefil yağı, insan serotonin reseptörünü aktive etti, bu da kaygıyı hafifletmeye yardımcı olabilir. 

 

9. Kas ve Adet Ağrısını Hafifletir

 

Zingibain gibi analjezik bileşenleri nedeniyle esansiyel zencefil yağı, adet kramplarını, baş ağrılarını, sırt ağrısını ve ağrıları hafifletir.

 

Araştırmalar, günde bir veya iki uçucu zencefil yağının tüketilmesinin kas ve eklem ağrısının tedavisinde pratisyen hekimler tarafından uygulanan ağrı kesicilerden daha etkili olduğunu göstermektedir – bunun nedeni iltihabı azaltma ve kan akışını artırma yeteneğidir.

 

Georgia Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmada günlük zencefil takviyesi 74 katılımcıda egzersizden kaynaklanan kas ağrısını yüzde 25 azalttı. 

 

Zencefil yağı, iltihaplanma ile ilgili ağrısı olan hastalar tarafından alındığında da etkilidir. Miami Gaziler İşleri Tıp Merkezi ve Miami Üniversitesi’nden araştırmacılar tarafından yapılan bir çalışmada, günde iki kez zencefil özü alan diz osteoartritli 261 hastanın plasebo alanlara göre daha az ağrı çektiği ve daha az ağrı kesici kullandığı bulundu. 

 

10. Karaciğer Fonksiyonunu İyileştirir

 

Esansiyel zencefil yağının antioksidan potansiyeli ve hepatoprotektif aktivitesi nedeniyle, Tarım ve Gıda Kimyası Dergisi’nde yayınlanan bir hayvan çalışması, siroz ve karaciğer kanseri ile önemli ölçüde ilişkili olan alkolik yağlı karaciğer hastalıklarının tedavisinde etkinliği ölçmüştür.

 

Tedavi grubunda, alkolik yağlı karaciğer hastalığı olan farelere dört hafta boyunca günlük olarak ağızdan esansiyel zencefil yağı verildi. Sonuçlar tedavinin hepatoprotektif aktiviteye sahip olduğunu gösterdi. Alkol uygulandıktan sonra metabolit miktarı arttı ve daha sonra tedavi grubundaki seviyeler düzeldi. 

 

Zencefil Kökü Yağı Nasıl Kullanılır

 

Zencefil Uçucu Yağı Kullanımları

 

  • Kan dolaşımını ve kalp sağlığını iyileştirmek için, günde iki kez bir veya iki damla esansiyel zencefil yağını göğsünüze sürün.

 

  • Kas ve eklem ağrısı için, gerekli bölgeye günde iki kez iki ila üç damla yağ uygulayın.

 

  • Ruh halini ve cesaretini arttırmak için, bir difüzöre iki ila üç damla koyun veya günde iki kez ortama yayın.

 

  • Bulantı durumunda, iki ila üç damla zencefil yağı yayın veya mideye bir veya iki damla uygulayın.

 

  • Düşük libido ile, iki ila üç damla zencefil yağını ortama yayın veya ayaklara veya alt karına bir veya iki damla uygulayın.

 

  • Sindirime yardımcı olmak ve toksinlerden kurtulmak için ılık banyo suyuna iki ila üç damla zencefil yağı ekleyin.

 

  • Solunum problemlerini hafifletmek için günde iki kez zencefil çayı için veya yeşil çaya bir damla esansiyel zencefil yağı ekleyin.

 

  • Kusmayı tedavi etmek için, bir bardak suya veya bir bardak çaya bir damla zencefil yağı ekleyin ve yavaşça için. Küçük bir dozla (bir veya iki damla) başlayın ve zencefil konulabilecek öğününüze ekleyin. 

 

Yan Etkileri ve Etkileşimleri

 

Esansiyel zencefil yağının yan etkileri nadirdir. Yüksek dozlarda zencefil yağı hafif mide ekşimesi, ishal ve ağız tahrişine neden olabilir.

 

Hamile veya emziren kadınlar zencefil esansiyel yağı almadan önce doktorlarına danışmalıdır.

 

Hamile kadınlar günde bir gramdan fazla almamalıdır. 2 yaşın üzerindeki çocuklar bulantı, mide krampları ve baş ağrısını tedavi etmek için zencefil alabilir. Ancak, önce doktorunuza danışın.

 

Kan inceltici bir ilaç alıyorsanız, zencefil esansiyel yağı almadan önce doktorunuzla konuşun, çünkü bu kanama riskini artırabilir.

 

Diyabet için ilaç alıyorsanız zencefil esansiyel yağı kullanmayın, bu kan şekeri seviyenizi düşürebilir.

 

Yüksek tansiyon ilaçları kullanıyorsanız, kan basıncınızı düşürdüğü için zencefil esansiyel yağı almayın, bu da düşük tansiyona neden olabilir.

 

Uçucu Yağ Özeti

 

Zencefil uçucu yağının sağlık yararları, taze zencefilin tıbbi sağlık yararlarıyla hemen hemen aynıdır. Zencefil yağı aslında zencefilin en terapötik bileşenlerinden biri olan daha yüksek miktarlarda gingerol içerir.

 

Zencefil yağı, mide bulantısı ve mide rahatsızlığından menstrüel bozukluklara, inflamasyon ve solunum problemlerine kadar çeşitli sağlık sorunları için kullanılır.

 

Zencefil yağı, dahili olarak (küçük miktarlarda), aromatik ve topikal olarak kullanılabilir. Hassas ciltlerde kullanıldığında, bir taşıyıcı yağ ile seyreltilmelidir.

 

Zencefil uçucu yağının en önemli faydaları şunlardır:

 

  • Mide rahatsızlığını tedavi eder ve sindirime yardımcı olur
  • Enfeksiyonları tedavi eder
  • Solunum problemlerini destekler
  • İnflamasyonu azaltır
  • Kalp sağlığını güçlendirir
  • Antioksidanlar sağlar
  • Doğal afrodizyak olarak çalışır
  • Korkuyu ve kaygıyı azaltır
  • Kas ve adet kramplarını dindirir
  • Karaciğer fonksiyonunda iyileşme sağlar.

 

Referanslar:

 

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24756059

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3953654/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4027350/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14552245/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3604064/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2214812

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24020099

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10801908

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26475844

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK92775/

https://www.aromaweb.com/essential-oils/ginger-oil.asp

Gut-Friendly Ginger Essential Oil — Reduces Inflammation & Nausea