Lavanta Uçucu Yağı: Faydaları, Özellikleri ve Kullanımları

Bugün dünyada en çok kullanılan uçucu yağ olan lavanta uçucu yağı ve faydaları aslında 2500 yıl önce keşfedilmiştir. Güçlü antioksidan, antimikrobiyal, yatıştırıcı, sakinleştirici ve antidepresif özellikleri nedeniyle, faydaları saymakla bitmez. Bu sebeple, hem kozmetik hem de terapötik olarak yüzyıllardır kullanılmaktadır.

Mısırlılar lavantayı mumyalama için ve bir parfüm olarak kullandı. Söylentiye göre, King Tut’un mezarı 1923’te açıldığında, 3.000 yıl geçmiş olmasına rağmen hala hafif bir lavanta kokusu vardı.

Erken ve modern aromaterapi yazılarında, lavantanın antibakteriyel esans yağı olarak kullanılması önerilir. Bitkinin yaprakları ve gövdeleri kaynatılarak, sindirim sistemi hastalıklarına ve romatizmaya karşı kullanılmıştır.

Lavanta uçucu yağı çok yönlü özellikler içerdiğinden doğrudan cilde uygulanabiliyor. Bu yüzden, sağlık için uçucu yağlar kullanmaya başlayanların, mutlaka bulundurması gereken bir yağ olarak değerlendirilebilir.

Bilim, daha çok son zamanlarda lavanta esansiyel yağının yararlarını değerlendirmeye başlasa da, bu yağın inanılmaz yeteneklerini gösteren çok sayıda kanıt bulunmaktadır.

Bugün lavantanın, dünyanın en popüler esansiyel yağlarından birisi olması için iyi sebepler mevcuttur. İnsanlar vücutları ve evleri için nihayet lavanta uçucu yağının faydalarını kavramaya başladılar.

Tarihçe, Geleneksel Tıptaki Yeri & Efsaneler

Lavanta kelimesi “yıkama” anlamına gelen Latince “lavera” kelimesinden gelir. Romalılar banyolarında lavanta çiçekleri kullandıkları için bu şekilde adlandırıldığı düşünülmektedir.

Aromaterapi ve güzel kokan otlar dünyasında “lavanta” üstün bir yer tutar. Aslında, yüzyıllardır en inanılmaz şifa yağlarından biri olarak kabul edilmiştir. Şaşılacak bir şey yok, bugün hala en çok satın alınan ve popüler olarak kullanılan uçucu yağlardan biri.

Parfüm olarak kullanmanın yanı sıra, Araplar, Mısırlılar ve Fenikeliler de mumyalama için lavanta kullandılar. Mumyalar lavanta batırılmış attireler ile kaplandı. Roma ve Yunanistan’da, çoklu rahatsızlıkları tedavi etmek için kullanıldı.

Ortaçağ döneminde insanlar sadece kokusunu almak için yıkanmış kıyafetlerini lavanta çalılarında kuruturlardı. Hatta raflarının güzel kokmasını sağlıyor, böcekleri uzaklaştırıyor ve böcek ısırıklarını tedavi ediyorlardı.

Öte yandan, Rönesans ve Ortaçağ Avrupa dönemlerinde, alanı dezenfekte etmek ve kokusunu gidermek için lavanta yağı kale zeminlerinin her tarafına serpildi. Lavanta, 17. yüzyılda Londra Büyük Veba sırasında da kullanıldı.

Eski günlerde insanlar, lavanta çiçeklerini küçük bir bez torbada bellerinin etrafına bağlayıp Kara Ölüm’den böyle korunacaklarını düşündüler.

Dahası, Romalılar banyoları koklamak, böcekleri püskürtmek, farklı rahatsızlıkları tedavi etmek ve bazen de sigara şeklinde lavanta kullandılar.

Lavanta Uçucu Yağı Özellikleri

Lavanta uçucu yağının ana kimyasal bileşikleri Linalool, Linalil asetat, Limonen, Lavandulil asetat, 1,8-sineol, t-p3-okimen, a-terpineol, terpinen-4-ol, Nerol, Neril asetat, cis-okimen ve beta-karyofilen olarak sıralanabilir.

Daha önce de bahsettiğimiz üzere, teruar etkisi Lavanta içinde geçerlidir ve farklı lavanta türleri ve farklı bölgelerden alınan örneklerde bu kimyasal bileşenler değişkenlik gösterebilir.

Örneğin Bulgaristan’dan alınan lavanta örneklerinin fitokimyasal bileşimi aşağıdaki gibidir:

Linalil asetat % 46.6,
Linalool% 27.1,
(Z)-b-Ocimene% 5.5,
Lavandulil asetat% 4.7,
Terpinen-4-ol% 4.6,
b-Karyofilen% 4.1,
(E) -b-Farnesen% 2.4,
(E) -b-Okimin% 2.2,
3-Oktanil asetat% 1.1

Lavanta uçucu yağı bu bitki kimyasalları ile çok çeşitli özellikler gösterir:

Antibakteriyel – Birçok bakteri türünü öldürür.
Antiviral – Bazı virüs türlerine karşı oldukça etkilidir.
Antienflamatuar – Enflamasyonu topikal olarak azaltır.
Antiseptik – Kesik ve yaralardaki enfeksiyonları önler.
Sikatrizant – Yaraların kolay kabuk bağlamasını sağlar.
Anti-romatizmal – Artrit ağrısını azaltır.
Karminative – Gaz geçirici.
Analjezik – Hafif ağrı kesici.
Deodorant – Kötü kokuyu giderir.
Anti-konvülsan – Nöbetleri hafifletir.
Sinir – Sinir sistemi için faydalı.
Kolagog- Karaciğeri safradan serbest bırakır.
Hipotansif – Kan basıncını düşürür.
Sakinleştirici – Kişiyi fiziksel olarak rahatlatır.
Anti-spazmodik – Kas spazmları için yararlıdır.
Sudorifik – Ter üretimini arttırır.
Adaptojen – Stresle mücadele yeteneğini arttırır.
Diüretik – İdrar tahliyesini teşvik eder.

Lavanta uçucu yağı, renk olarak, saydamdır, bazı türlerin açık sarı / yeşil renkte olduğu da gözlenlenebilir. Kokusu otsu, çiçeksi, tatlı yine de biraz odunsudur, parfüm notası üst/orta’dır. Dolayısıyla bir parfümde kullanılırsa ilk sıkıldığında bu koku alınır.

Lavanta uçucu yağ verimine baktığımızda ise bu yağdan ortalama %3 civarı bir verim alınabilmektedir.

Lavanta Uçucu Yağı Faydaları & Kullanımları

1. Yüksek Antioksidan Özellikler

Toksinler, kimyasallar ve kirleticiler gibi serbest radikaller, bugün insanları etkileyen her hastalık için muhtemelen en tehlikeli ve en yaygın risk faktörüdür. Serbest radikaller bağışıklık sisteminizin kapatılmasına sebep olur ve vücudunuza inanılmaz derecede zarar verebilirler.

Neyse ki, lavanta esansiyel yağı, hastalığı önleyen ve tersine çeviren doğal bir antioksidandır. Phytomedicine’de yayınlanan bir 2013 araştırması, lavanta uçucu yağının vücudun en güçlü antioksidanlarının – glutatyon, katalaz ve SOD – aktivitesini arttırdığını buldu. Ve daha yeni çalışmalar, lavantanın antioksidan aktiviteye sahip olduğu ve oksidatif stresi önlemeye veya tersine çevirmeye yardımcı olduğunu göstermiştir.

2. Doğal Diyabet Tedavisi

2014’te, Tunuslu bilim adamları büyüleyici bir görevi tamamlamak için yola koyuldu: lavanta uçucu yağının kan şekeri üzerindeki etkilerini ve diyabeti doğal olarak tersine çevirip çeviremeyeceğini görmek!

Hayvanlar üzerinde yapılan 15 günlük çalışmalar sırasında gözlemlenen sonuçlar şaşırtıcıydı. Lavanta yağı tedavisinin, vücudu aşağıdaki diyabet semptomlarından koruduğu görüldü

Artan kan şekeri (diyabetin ayırt edici özelliği)
Metabolik bozukluklar (özellikle yağ metabolizması)
Kilo alma
Karaciğer ve böbrek antioksidanlarının tükenmesi
Karaciğer ve böbrek fonksiyon bozukluğu
Karaciğer ve böbrek lipid peroksidasyonu

Her ne kadar lavanta uçucu yağının diyabetin önlenmesi veya tersine çevrilmesi için tam kapasitesini anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulsa da, bu çalışmanın sonuçları umut vericidir ve lavantanın terapötik potansiyelini gösterir.

Bu mucizevi yağı şeker hastalığında, topikal olarak boynunuza ve göğsünüze uygulayarak, evde difüze ederek veya takviye besin alarak kullanabilirsiniz.

3. Modunuzu İyileştirir ve Stresi Azaltır

Son yıllarda, lavanta uçucu yağı , nörolojik hasara karşı korumak için eşsiz yeteneği nedeniyle mercek altına alındı. Geleneksel olarak, lavanta migren, stres, anksiyete ve depresyon gibi nörolojik sorunları tedavi etmek için kullanılmıştır, bu nedenle araştırmaların nihayet tarihi yakalamakta olduğunu görmek heyecan verici.

2013 yılında, Uluslararası Klinik Uygulama Psikiyatri Dergisi tarafından yayınlanan bir çalışmada, 80 miligram kapsül lavanta yağı ilavesinin kaygı, uyku bozukluğu ve depresyonu hafiflettiği tespit edildi.

Uluslararası Nöropsikofarmakoloji Dergisi, 2014 yılında Silexan’ın (lavanta uçucu yağı olarak bilinir) genel anksiyete bozukluğuna karşı plasebo ve reçeteli ilaç paroksetininden daha etkili olduğunu ortaya koyan bir insan çalışması yayınladı. Tedaviden sonra, yoksunluk semptomları ya da yan etkilere de rastlanmadı.

Yağın travma sonrası stres bozukluğu semptomlarını da iyileştirdiği gösterilmiştir. Günde 80 miligram lavanta yağı depresyonun yüzde 33 oranında azalmasına ve TSSB’den muzdarip 47 kişide uyku bozuklukları, ruh hali ve genel sağlık durumunu önemli ölçüde azaltmaya yardımcı oldu.

Stresi azaltmak ve uykuyu iyileştirmek için, yatak odanıza bir difüzör koyun ve akşamları okurken veya rahatlarken etrafa lavanta yağı yayılmasını sağlayın. Aynı faydalar için topikal olarak kulağınızın arkasına da uygulayabilirsiniz.

4. Beyin Fonksiyonlarını Destekler

Lavanta esansiyel yağının nörolojik faydaları, depresyonu tedavi etme ve ruh halini artırma yeteneği ile sınırlı değildir. Araştırmalar ayrıca lavanta uçucu yağının Alzheimer hastalığı için doğal bir tedavi işlevi gördüğünü gösteriyor! Fareler üzerinde yapılan çalışmalar, lavanta esansiyel yağ buharının solunmasının, beyin oksidatif stresini önlemeye ve bilişsel bozulmayı iyileştirmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir.

Yine 2012’de İsviçre dergisi Molecules, lavanta uçucu yağının inme gibi nörolojik rahatsızlıklar için uygulanabilir bir tedavi seçeneği olduğunu şok edici bir şekilde kanıtlayan bir çalışmanın sonuçlarını yayınladı. Araştırmacılar lavanta’nın nöroprotektif etkilerinin antioksidan özelliklerinden kaynaklandığına inanıyor.

Sinir sisteminizi lavanta yağı ile desteklemek için, evde difüze edin, doğrudan şişeden soluyun ya da topikal olarak şakaklara ve boynun arkasına uygulayın.

5. Yanıkları ve Kesikleri İyileştirir

Antimikrobiyal özellikleri ile bilinen lavanta uçucu yağı, yüzyıllardır çeşitli enfeksiyonları önlemek, bakteriyel ve fungal bozukluklarla savaşmak için kullanılmıştır. Aslında, lavantanın bu yararını tekrar tekrar ortaya çıkarmak için neredeyse 100 çalışma yapılmıştır. Araştırmalar, lavanta yağının yanıkların, kesiklerin, sıyrıkların ve yaraların iyileşmesini hızlandırdığını gösteriyor ve bunun büyük bir kısmı antimikrobiyal bileşiklerinden kaynaklanıyor.

Kanıta Dayalı Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp’ta yayınlanan bir araştırma, lavanta’nın antimikrobiyal kabiliyetinin karanfil, tarçın ve çay ağacı yağı gibi diğer uçucu yağlarla harmanlandığında nasıl arttığını incelemiştir.

Araştırmacılar, bu yağların 1 : 1 oranda karıştırılmasının, Candida albicans ve Staph aureus’a karşı mücadelede en etkili olduğunu buldu. Bu bakteriler, solunum yolu zatürresi ve cilt mantarlarına yol açan birçok mantar ve bakteriyel enfeksiyonun iki yaygın nedenidir.

Yanma rahatlaması ve kesik, sıyrık veya yaraların iyileşmesi için 3–5 damla lavanta uçucu yağı ile yarım çay kaşığı hindistan cevizi yağını karıştırın ve karışımı ilgili alana uygulayın. Parmaklarınızı veya temiz bir parça pamuk kullanabilirsiniz.

6. Sağlıklı Cilt ve Saçı Destekler

Antimikrobiyal ve antioksidan özelliklerinden dolayı, taşıyıcı yağ (hindistancevizi, jojoba yağı veya üzüm çekirdeği yağı gibi) ile karıştırılmış lavanta esansiyel yağı cildinize çok büyük faydalar sağlar.

Lavanta uçucu yağı’nın topikal olarak kullanılması, kanser yaralarından alerjik reaksiyonlara, akne ve yaşlılık lekelerine kadar bir dizi cilt koşulunun iyileştirilmesine yardımcı olabilir. Antiinflamatuar ve antioksidan özellikleri, cilt rahatsızlıklarını hafifletmeye ve yaşlanma belirtilerini tersine çevirmeye yardımcı olur.

Cilt sağlığı için lavanta uçucu yağı aromaterapisi için, 3-4 damlayı ½ çay kaşığı hindistancevizi veya jojoba yağı ile birleştirin ve ilgili bölgeye masaj yapın. Ayrıca yüzünüze veya vücut temizleme ürününüze de lavanta yağı ekleyebilirsiniz.

Lavanta yağını akgünlük yağı ( frankincense ) ile karıştırmanızı ve sabah, duştan hemen sonra ve yatmadan hemen önce cildinize uygulamanızı önerilir. Bu, koyu renkli lekeler gibi yaşlanma belirtilerini ve iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olacaktır.

Çalışmalar lavanta yağının, kekik, biberiye ve sedir ağacı gibi diğer esansiyel yağlarla birlikte günlük saç derisine masaj yapıldığında alopesi areata ve saç dökülmesi gibi kondisyonlar önemli ölçüde yardımcı olabildiğini göstermektedir.

7. Baş Ağrısını Giderir

Gerilim veya migren ağrıları ile mücadele eden milyonlarca insandan biriyseniz, lavanta uçucu yağı tam da aradığınız doğal ilaç olabilir. Baş ağrısı için en iyi yağlardan biridir, çünkü rahatlamayı sağlar ve gerginliği azaltır. Sakinleştirici, kaygı önleyici, antikonvülsan ve sakinleştirici ajan olarak çalışır.

Avrupa Nöroloji dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, migren ağrıları ile mücadele eden insanlar, yağı 15 dakika soluduklarında ağrıda önemli bir azalma gördü. Kontrol grubu ile lavanta grubu arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlıydı. 129 başağrısı atağı vakasından 92’si tamamen veya kısmen lavantalara cevap verdi.

En etkili doğal baş ağrısı ilaçlarından birinin, lavanta uçucu yağının her iki damlasını nane yağı ile kombine etmek ve karışımı boynun arkasına ve şakaklara sürmek olduğunu bulunmuştur. Lavantayı ortama yaymak veya doğrudan şişeden solumak da baş ağrısını hafifletmeye yardımcı olabilir.

8. Uyku Kalitesini Artırır

Lavanta uçucu yağının yatıştırıcı ve sakinleştirici özellikleri nedeniyle uykuyu iyileştirmek ve uykusuzluğu tedavi etmede etkilidir. Doğum yapmış 158 anneyi içeren 2015 çalışması kontrol veya müdahale grubuna ayrıldı. Müdahale grubu sekiz hafta boyunca haftada dört kez yatmadan önce lavanta uçucu yağını soludu. Lavanta kullanan kadınlar, kontrol grubuna kıyasla uyku kalitesinde önemli bir gelişme göstermiştir.

Uyku kalitenizi arttırmak için lavanta uçucu yağını yatak odanızda uyumadan önce veya uyku sırasında ortama yayın. Ayrıca doğrudan boynunuza, göğsünüze ve şakaklarınıza 3-5 damla ovalayabilirsiniz.

Ayrıca lavanta yağı, roma papatyası yağı ve magnezyum yağı karışımı hazırlamanın uykuyu iyileştirmek için en iyi kombinasyon olduğu görülmüştür. Sakin ve huzurlu bir his uyandırmak için bu karışımı boynunuzun ve bileklerinizin arkasına sürebilirsiniz.

9. Ağrı Giderir

Bazı çalışmalar lavanta uçucu yağının doğal bir ağrı kesici olduğunu bulmuştur. Sadece lavantaları ilgili alana sürmek iltihaplanma ve ağrı yoğunluğunu azaltabilir ve birçok sağlık durumunun semptomlarını hafifletebilir.

Tıpta Tamamlayıcı Terapilerde yayınlanan 2015 araştırması, lavanta yağının topikal uygulanmasının, diyaliz iğnelerinin yerleştirilmesi sırasında orta derecede ağrı şiddetini azalttığını göstermektedir. Araştırmacılar, lavantanın, birçok hemodiyaliz hastası için sürekli korku ve endişe yaratan diyaliz iğneleri ağrısını azaltma seçeneği olabileceğine dikkat çekiyor.

Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Dergisi’nde yayınlanan bir başka araştırma, lavanta, mercanköşk, nane ve karabiber esansiyel yağlarının bir kombinasyonunun günlük olarak etkilenen bölgeye uygulandığında boyun ağrısını iyileştirdiğini buldu.

Yakın zamanda yapılan bir başka araştırma, deriye masaj yapıldığında lavanta uçucu yağının, alt karın bölgesinde adet ağrısı ve krampla ilişkili dismenore’yi hafifletmeye yardımcı olabileceğini kanıtladı. Bu çalışmanın sonuçları lavanta uçucu yağının PMS ve adet krampları için doğal bir ilaç olarak kullanılabileceğini göstermektedir.

10. Kanser İçin Tamamlayıcı Terapi

Afrika Geleneksel, Tamamlayıcı ve Alternatif İlaçlar Dergisi’nde yayınlanan bir 2012 araştırması, özellikle lavanta uçucu yağı kullanan aromaterapinin, kanser hastalarının stres, bulantı, kronik ağrı ve depresyon ile başa çıkmasına yardımcı olduğunu göstermektedir. Lavanta yağı bağışıklık sistemini uyarmak, ruh halini yükseltmek, uykuyu iyileştirmek ve stresle mücadele etmek için terapötik bir ajan olarak kullanılabilir.

Lavanta uçucu yağı boynunuza, göğsünüze, bileklerinize ve şakaklarınıza masaj yaptığınızda gevşetici ve sakinleştirici etkiler yapabilir. Enjeksiyon bölgesinde ağrı, kas veya eklem ağrısı yaşıyorsanız, etkilenen bölgeye 2-3 damla lavanta uygulayın.

Stresi ve kaygıyı hafifletmek ve uykuyu iyileştirmek için lavantayı ortama yayın veya doğrudan şişeden soluyun. Bu özellikle cerrahi prosedürler ve kemoterapi tedavisinden önce ve sonra faydalı olabilir.

Lavanta-Uçucu-Yağı-Fransa — Borie in Provence

Lavanta Uçucu Yağı Yan Etkileri ve Önlemler

Çoğu insan için, deneyimleyeceğiniz tek şey lavanta uçucu yağı faydalarıdır ve oldukça da güvenlidir. Bununla birlikte, lavanta yağı ile diğer ilaçlar arasındaki etkileşimler ya da hamile kadınlarda kullanımı konusunda kapsamlı bir bilimsel araştırma yapılmamıştır, bu yüzden dikkatli olmak gerekir.

Bakınız: Aromaterapio – Uçucu Yağ Seyreltme Cetveli

İlaç Etkileşimleri: Uyku ile ilgili bozukluklar veya depresyon için reçeteli ilaçlar alıyorsanız, lavantanın bu ilaçların etkinliğini artırabileceğine dikkat edin. Reçetesiz bir uyku ilacı veya herhangi bir yatıştırıcı (hatta öksürük veya grip ilacı) kullanıyor olsanız bile, lavantanın birçok insanı uykulu ve hatta biraz uykulu hale getirdiğini unutmayın, bu nedenle lavanta uçucu yağını diğer ilaçlarla birleştirmemek en iyisidir. Yakın gelecekte anestezi alacaksanız, lavanta yağı kullanmaktan kaçınmanızda fayda var.

Hamile Kadınlar: Lavanta uçucu yağı genellikle hamile ve emziren kadınlar için güvenli olarak kabul edilir. Kaslar üzerinde rahatlatıcı bir etkiye sahip olabileceği ve hormon seviyelerini de etkileyebileceği için, üçüncü trimesterde lavantayı dikkatlice kullanın. Hamileyken esansiyel yağların kullanımı hakkında doktorunuzla konuşmak en iyisidir, çünkü bunların şu anda güvenli olduğu garanti edilmemiştir.

Çocuklar: Lavanta uçucu yağı, çocuklarda kullanım için genellikle güvenli olarak kabul edilir, ancak lavanta’nın hormon düzeyleri üzerindeki etkisinin henüz ergenlik döneminden geçmemiş erkekler için zararlı olabileceğine dair bazı endişeler vardır. Lavanta için hormon bozucu olduğuna dair güçlü bir kanıt bulunmamasına rağmen (sadece çok küçük 1-2 çalışma yapılmıştı), ebeveynlere küçük çocuklarda sıklıkla lavanta yağı kullanıyorsa dikkatli olmaları gerektiği söyleniyor.

Lavanta Uçucu Yağı Dahili Kullanım: 2013 yılında kanıta dayalı bir makale, lavantanın, küçük gastrointestinal semptomlar dışında, olumsuz etkiler olmadan 80 ila 160 miligram büyük bir dozda alınabileceğini vurgulamıştır. Gastrointestinal tahrişi önlemek için dahili kullanımı minimumda tutun ve hassas bir sindirim sisteminiz varsa dikkatli olun. Şu anda lavanta uçucu yağıyla ilgili bilinen hiçbir gıda etkileşimi yoktur.